Kaynaştırma; özel eğitim gerektiren bireylerin, yetersizliği olmayan akranları ile birlikte eğitim ve öğretimlerini resmi ve özel; okul öncesi, ilköğretim, orta öğretim ve yaygın eğitim kurumlarında sürdürmeleri esasına dayanan, destek eğitim hizmetlerinin sağlandığı özel eğitim uygulamalarıdır.
Tanımdan da anlaşılacağı üzere kaynaştırma, engelli öğrencinin sadece genel eğitim ortamına yerleştirilmesini içeren bir süreç değil, beraberinde destek hizmetleri, uygun plânlamaları ve çeşitli düzenlemeleri gerektiren teknik bir uygulamadır.
Kaynaştırmanın Amacı
Yetersizliği olan bireylerde normal yaşıtlarını eğitsel ve sosyal yönden bütünleştirebilmek, birbirinden etkileşim yoluyla edinebilecekleri olumlu davranış geliştirmelerine yardımcı olmaktır.
Tam Zamanlı Kaynaştırma
Özel eğitim gerektiren bireylerin, akranları ile birlikte okul öncesi, ilköğretim, orta öğretim ve yaygın eğitim kurumlarında aynı sınıfta eğitim görmesi ve sosyal açıdan bütünleştirilmesi için; özel eğitim destek hizmetleri, özel araç-gereç ve eğitim materyalleri sağlanır.
Eğitim programı bireyselleştirilerek uygulanır ve gerekli fiziksel düzenlemeler yapılır.
Okul öncesi eğitim kurumlarında; 10 öğrenciye kadar 2, 20 öğrenciye kadar 1 kaynaştırma eğitimi öğrencisi, diğer kademelerde; 25 öğrenciye kadar 2, 35 öğrenciye kadar 1 kaynaştırma eğitimi öğrencisi olacak şekilde sınıf mevcudu düzenlemesine dikkat edilir.
Özel eğitim gerektiren öğrenciler her sınıfa eşit olarak dağıtılır, bir sınıfta yetersizliği aynı olan en fazla iki öğrenci uygulamaya katılır.
Yarı Zamanlı Kaynaştırma
Yarı zamanlı kaynaştırma uygulamaları, öğrencilerin bazı derslere ya da ders dışı etkinliklere, yetersizliği olmayan akranlarıyla birlikte katılmaları yoluyla yapılır.
Özel eğitime gereksinimi olan öğrencinin kaydı özel eğitim sınıfındadır. Ancak başarılı olabileceği derslerde ve etkinliklerde normal sınıfta eğitim almaktadır.
Kaynaştırma uygulaması yapılan sınıflara veya özel eğitim sınıflarına devam eden öğrencilerin; özel eğitim/kaynaştırma uygulaması yapılan sınıfların etkinliklerine katılması; kaynak oda, Rehberlik ve Araştırma Merkezi ile özel eğitim kurumundan destek eğitimi alması için gerekli düzenlemeler yapılır.
Tersine Kaynaştırma
Yetersizlikleri olmayan bireyler, istekleri doğrultusunda, özellikle okul öncesi eğitimde, çevrelerindeki kaynaştırma uygulaması yapan özel eğitim okullarında açılacak sınıflara kayıt yaptırabilirler.
En fazla 5’i özel eğitim gerektiren birey olmak üzere, bu sınıfların mevcutları en fazla okul öncesi eğitimde 14, ilköğretim-ortaöğretimde 20, yaygın eğitimde 10 öğrenciden oluşur.
Özel Eğitim Sınıfları
Durumları ayrı bir sınıfta eğitilmeyi gerektiren öğrenciler için okul öncesi eğitim, ilköğretim, orta öğretim ve yaygın eğitim kurumlarında özel eğitim sınıfları, özel eğitim hizmetleri kurulu tarafından açılır.
Bu sınıfların mevcudu en fazla; okul öncesi eğitimde ve ilköğretimde 10, orta öğretimde ve yaygın eğitimde 15 öğrenciden oluşur.
Otizmli çocuklar için sınıf mevcudu en fazla 4 tür.
Özel Eğitim İş Uygulama Merkezi
İlkokul I. ve II. kademe eğitimlerini tamamlayan, genel ve mesleki ortaöğretim programlarına devam edemeyecek durumda olan ve 23 yaşından gün almamış otizmli bireyler otistik çocuklar özel eğitim iş uygulama merkezlerine devam edebilir. Bu merkezlerde, akademik bilgi ve becerilerin yanı sıra iş eğitimi uygulamaları da yer alır.
Özel Eğitim Uygulama Merkezleri
Zorunlu öğrenim çağında olup normal ilköğretim programlarına devam edemeyecek özelliklerde olan otizmli öğrenciler için resmî ve özel özel eğitim uygulama merkezleri açılır. Özel eğitim uygulama merkezleri gündüzlü eğitim kurumlarıdır. Bu kurumlarda eğitim-öğretim hizmetlerinin yürütülmesinde aşağıdaki hususlar dikkate alınır:
-
Özel eğitim uygulama merkezlerinde bireylerin öz bakım ve günlük yaşam becerileri ile işlevsel akademik becerilerini geliştirmek ve topluma uyumlarını sağlamak amacıyla Bakanlıkça hazırlanmış özel eğitim programı uygulanır. Bu program temel alınarak her çocuk için bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlanır. Bu bireylerin başarılarının değerlendirilmesinde Bireysel Eğitim Planlarında yer alan amaç ve davranışlar dikkate alınır.
-
Özel eğitim uygulama merkezlerinde; tuvalet eğitimini kazanamamış, yoğun davranış problemleri gösteren ve grup eğitimine uyum sağlayamayan öğrencilerin grup eğitimine hazırlanması amacıyla bire bir eğitim uygulaması yapılır. Bire bir eğitim uygulaması kapsamındaki öğrenciler grup eğitimine katılmazlar. Bu öğrencilere verilecek eğitimin süresi ve haftalık ders saati sayısı Özel Eğitim Hizmetleri Kurulu tarafından belirlenir.