DEHB tedavisinde kullanılan ilaçlar nelerdir?
DEHB tedavisinde kullanılan ilaçlar genel olarak iki gruba ayrılır:
-
Metilfenidat ve dekzamfetamin gibi uyarıcılar
-
Atomoksetin gibi uyarıcılar olmaz.
Uyarıcılar , insanları daha uyanık, enerjik ve uyanık hale getirme etkisine sahiptir. DEHB hastası olan bir kişide, dikkatleri artırabilir ve hiperaktiviteyi azaltabilirler. DEHB tedavisinde kullanılan uyarıcılar, metilfenidat (daha önce yaygın olarak ‘ritalin’ adı ile bilinirler) ve dekzamfetamin’i içerir.
Metilfenidat farklı formlarda mevcuttur. Hemen bırakılan metilfenidat kısa etkili olur. Dozajda esneklik için kullanılır ve doz değişiklikleri sırasında doğru doz seviyesini belirlemek için kullanılabilir. Yavaş veya değiştirilmiş salınan metilfenidat 8-12 saat boyunca çalışır ve günde bir kez verilebilir. Daha kullanışlıdırlar ve çocuğun veya gençlerin okulda bir doz almaları gerekmediğinden bu bozukluğa bağlı damgalanmayı azaltır.
Doğası gereği uyarıcı olmayan ilaçlar insanları uyarır veya aktif hale getirmez. Bununla birlikte, DEHB’de, dikkatsizlik ve hiperaktivite semptomlarını iyileştirebilirler. Bunlara atomoksetin gibi ilaçlar dahildir.
Bazen DEHB ile ilişkili uyku ve zorlayıcı davranışlarla ilgili problemlere yardımcı olmak için başka ilaçlar kullanılabilir.
Nasıl çalışıyorlar ?
İlaçlar, beyinde “noradrenalin” olarak adlandırılan bazı kimyasal maddeler üzerinde hareket eder. Dikkati kontrol altına alan ve davranışlarımızı organize eden beynin bölümlerini etkilemiş görünüyorlar.
DEHB’yi tedavi etmezler. Zayıf dikkat, aşırı kullanma veya dürtüsellik belirtilerini kontrol etmeye yardımcı olurlar.
Çocuğum için hangi ilaçlar kullanılacak?
Uyarıcı ilaçlar metilfenidat genellikle önce reçete edilir. Reçete edilen uyarıcı türü, çocuğunuzun sahip olduğu semptomlar, tedavi seçimi, ilaç verme kolaylığı ve hatta ilacın kullanılabilirliği / maliyeti gibi birtakım şeylere bağlı olacaktır.
Metilfenidat hoş olmayan yan etkilere neden oluyorsa veya çalışmazsa, diğer uyarıcı (dexamphetamine) veya uyarıcı olmayan ilaçlar reçete edilebilir. Bazen bir çocuk farklı metilfenidata cevap verebilir.
Çalıştığını nasıl bilebilirim?
Bunu bulacaksınız:
-
Çocuğunuzun konsantrasyonu daha iyi
-
Huzursuzluk ya da aşırı hareketlilik duyguları azdır
-
Kendilerini daha iyi kontrol ediyorlar.
Bazen okul ya da öğretmenler gelişimi önceden öğrenirler.
Yan etkileri nelerdir?
Çoğu ilaçta olduğu gibi, bazı istenmeyen etkiler olabilir. Bununla birlikte, herkesin yan etkileri olmaz ve çoğu yan etki hafiftir ve devam eden kullanımı ile ortadan kalkar. Tabletler başlatıldığında dozun kademeli olarak artması yan etkileri daha az olasıdır. Bazı ebeveynler bağımlılığı düşünüyor, ancak bunun bir sorun olduğunu önermek için yeterli kanıt yoktur.
Metilfenidatın ortak yan etkilerinden bazıları şunları içerir:
-
iştah kaybı
-
Uykuya dalmakta güçlük
-
Hafif baş dönmesi
Dikkat etmeniz gereken daha az yaygın yan etki şunları içerir:
-
‘Aşırı odaklanmış’, sessiz ve bakıcı – bu dozun çok yüksek olduğunun bir işareti olabilir
-
Kaygı, sinirlilik, sinirlilik veya gözyaşı
-
Karın ağrısı veya hasta hissi
-
Baş ağrısı, baş dönmesi veya uyuşukluk
-
Tikler veya kıvrımlar.
Uzun vadede, çocuklar bazen metilfenidat olduğunda bazen büyüme yavaşlar. Araştırmalar, metilfenidat kullanıldığında toplam yetişkin yüksekliğinin 2,5 cm azaltılabileceğini gösteriyor.
Yan etkilerin listesi kapsamlı değildir. Ben Olağandışı bir şey fark ettiğinizde önemlidir derhal doktorunuza başvurunuz.
İlacı vermeden önce bilmem gereken bir şey var mı?
Herhangi bir ilacı vermeden önce doktorunuza şunları söyleyin:
-
Çocuğunuzun alerjisi olabilir
-
Alınan diğer ilaçlar, vitaminler veya takviyeler de dahil
-
Hamile kalma ihtimali varsa yaşça büyük kızlar için
-
Siz veya ailenizdeki herhangi bir kişi, özellikle yüksek tansiyon, kalp rahatsızlıkları ve tekrarlanan hareketler (tikler diye adlandırılır) olmak üzere fiziksel sağlık sorunlarıyla uğraşırsa.
İlaç almadan önce veya ilaçları alırken herhangi bir özel test var mı?
İlacı almadan önce, çocuğunuzun özellikle kalp atış hızı, kan basıncı, büyüme ve diğer tıbbi problemleri için fiziksel olarak kontrol edilmesi gerekir. Bazen bir elektrokardiyogram (EKG) olarak adlandırılan kalbin elektriksel aktivitesini ölçmek için kan testi veya kalp izleme testi gerektirebilir.
İlacınızı alırken, doktorunuz çocuğunuzun kalp atış hızı, kan basıncı, ağırlık ve boyunu düzenli olarak izleyecek ve yan etkileri kontrol edecektir.
İlaç verme hakkında bilmem gerekenler nelerdir?
Bilmeniz gereken bazı yararlı şeyler:
-
Doktorunuz veya eczacınız tarafından söylendiğiniz zaman ilaçları verin
-
İlaçların düzenli gözden geçirilmesi için randevuları tutun
-
İlacı güvenli bir yerde saklayın
-
Çocuğunuzun ilacı yutduğundan emin olun, çiğnemek veya ezmek için değil
-
Çocuğunuzun özellikle sıcak havalarda ve egzersiz yaparken yeterince içecek içerdiğinden emin olun.
Yapmayın
-
İlaç dozunu kaçırdıysa dozu iki katına çıkarın
-
Doktorla görüşmeden ilaç vermeyi bırakın
-
Zorluklarının çocuğunuzunkine benzediğini düşünseniz bile, ilaçları başkalarına verin.
İlaç tedavisinde ne kadar süre ihtiyaç duyuluyor?
Çoğu çocuk ve genç, ilaçlarını eğitime veya okul bitimine kadar en azından ihtiyaç duyarlar. Birkaçının büyüdüğünde bile alması gerekebilir. Bazı çocuklar okula devam ederken örneğin gibi sadece belirli zamanlarda ilaç gerekir ve hafta sonları veya okul tatil günlerinde almak zorunda değilsiniz. Bu durumu doktoronuzla takip edebilirsiniz.